کندوکاوهای بی رویه در تپه های باستانی باختر ایران

 کندوکاوهای بی رویه در تپه های باستانی باختر ایران

قاچاق و حفاری غیرمجاز در محوطه‌های غرب ایران شدت گرفت. مهمترین و کلیدی‌ترین محوطه‌های باستانی در غرب ایران مورد هجوم حفاران غیرمجاز و سودجویان آثار تاریخی قرار گرفته است. اتفاقی که فریاد باستان‌شناسان را به آسمان رسانده اما هنوز یگان حفاظت میراث‌فرهنگی را از خواب بیدار نکرده است. باستان‌شناسان می‌گویند، کاوش‌های غیرمجاز به نقطه‌ای رسیده که سودجویان آثار تاریخی ترانشه‌های باستان‌شناسان را چند روز پس از حفاری مورد هدف قرار می‌دهند.

 

خبرگزاری میراث‌فرهنگی ـ گروه میراث‌فرهنگی ـ سودجویان آثار تاریخی محوطه‌های غرب ایران را هدف قرار داده‌اند. موضوعی که سبب واکنش تند بسیاری از باستان‌شناسان شده است. کاوش‌های محوطه شمی ایذه، یک ماه نیست که به پایان رسیده که این محوطه طی 5 مرحله مورد حفاری غیر مجاز قرار گرفته است. این درحالی است که محوطه‌های دهلران، گوران و چغاآهوان ایلام نیز از حفاری‌های گسترده قاچاقچیان و سودجویان آثار تاریخی در امان نمانده است.

 

به‌‌گزارش CHN، خبرهای متعدد از کشف و ضبط آثار تاریخی توسط حفاران غیرمجاز درحالی از رشد روزافزون حفاری غیرمجاز در ایران خبر می‌دهد که شنیده می‌شود این حفاری‌ها در محوطه‌های غربی ایران شدت بیشتری پیدا کرده است. هم‌اکنون مهمترین و کلیدی‌ترین محوطه‌های باستانی استان‌های خوزستان، ایلام و کرمانشاه در معرض جدی کاوش‌های غیرمجاز هستند اما آنطور که باستان‌شناسان می‌گویند حضور یگان‌ حفاظت میراث‌فرهنگی در این محوطه‌ها بسیار اندک است.

 

«جعفر مهرکیان»، سرپرست هیات باستان‌شناسی محوطه باستانی کل‌‌چندار شمی در رابطه با فعالیت‌های گسترده حفاری غیر مجاز در ایذه به CHN اینطور می‌گوید: «یک ماه از پایان فعالیت‌های باستان‌شناسی در محوطه کل‌چندار شمی نگذشته که این محوطه باستانی 5 بار مورد حفاری غیرمجاز قرار گرفته است.»

 

او می‌گوید: «سال‌هاست که ایذه مورد حفاری غیر مجاز قرار می‌گیرد اما کمتر پیش می‌آید که نیروهای یگان حفاظت از محوطه‌های باستانی سرکشی کنند. درحال‌حاضر کاوش‌ در محوطه شمی به پایان رسیده اما به‌خاطر هجوم بی‌امان حفاران غیرمجاز تا این لحظه نتوانسته‌ام محوطه را ترک کنم.»

 

آنطور که این باستان‌شناس اعلام می‌کند، اداره میراث‌فرهنگی استان خوزستان نیز در رابطه با حفاظت فیزیکی محوطه‌ها جدی عمل نمی‌کند. با اینکه دومین فصل کاوش محوطه کل‌چندار شمی نتایج درخشانی به‌لحاظ کشف سازه‌های معماری داشت اما با این وجود مدیر اداره میراث‌فرهنگی خوزستان طبق قولی که در حضور معاون میراث‌فرهنگی کشور و رییس پژوهشکده باستان‌شناسی داد هنوز هیچ اقدامی برای انتقال یافته‌های سنگی این محوطه باستانی انجام نداده است.

 

این درحالی است که «اردشیر جوانمردزاده»، باستان‌شناس و عضو هیات علمی انجمن باستان‌شناسی ایران به وضعیت آشفته محوطه‌های ارزشمند استان ایلام اشاره می‌کند و می‌گوید: «تپه گوران یکی از مهمترین و کلیدی‌ترین محوطه‌‌های نوسنگی در غرب ایران است که مورد هجوم حفاران غیرمجاز قرار گرفته است. همچنین محوطه دهلران که در یک ماه اخیر سوراخ سوراخ شده است».

 

او می‌گوید: «آمار کشفیات آثار تاریخی در استان ایلام نشان می‌دهد که این شهرستان در صدر قاچاق و حفاری‌های غیرمجاز قرار گرفته است. امانکته‌ای بسیار جالب توجه آن استتوجه است هیچ یک از سودجویان آثار تاریخی به‌دلیل تعطیلی فعالیت یگان حفاظت در استان ایلام احساس خطر نمی‌کنند».

 

به‌گفته این باستان‌شناس، محوطه چغاآهوان یکی از مناطقی بود که تخریب‌های آن مربوط به آسیب‌های دوره جنگ تحمیلی می‌شد اما درحال‌حاضر این تپه تبدیل به لانه زنبور با کلی نخاله شده است.»

 

باستان‌شناسان درحالی از وضعیت محوطه‌های باستانی ایران ابراز نگرانی می‌کنند و نسبت به وضعیت حفاظتی آن‌ها اعتراض دارند که به‌گفته آن‌ها، اگر حفاری‌های غیرمجاز با همین روند طی شود در آینده‌ای نزدیک از تپه‌های باستانی ایران چیزی باقی نمی‌ماند. درحال حاضر میزان حفاری های غیرمجاز طبق گفته باستان شناسان در استان های خوزستان، ایلام و کرمانشاه شدت بسیاری پیدا کرده است.

کلیدواژه ها

منبع خبر: 
خبرگزاری میراث فرهنگی فرهنگی