بیگانه آشنا ، آشنای بیگانه!

پیام و آموزه های زرتشت در رستگاری انسان ها بر همگان آشنا و آشكار است، این بینش یکی از فلسفه های برجسته و ارزشمند جهانی به شمار می آید که کمتر به آن پرداخته شده وجایگاه شایسته خود را به دست نیاورده است. برخی از پژوهشگران که جهان بینی زرتشت را جان مایه مقاله ونوشتار خود درآورده اند، گواهی داده اند که چه شاهکار اخلاقی و گوهری نهفته در فلسفه وجودی انسان را می توان از سروده های این آموزگار باستانی برداشت کرد. 
پیام آموزگار باستانی ایران، ساده ترین و كامل ترین شیوه را در بیداری انسان ها از خواب غفلت بیان کرده است تا هرکس بتواند با آزادی، برپایه خرد و گزینش نیکی ها، در هنجار هستی با راستی همراه شود و با چنین گزینشی جایگاه و هویت انسانی خود را آشکار سازد. 
اکنون خواستاران فرارونی در پی گزینش آیین راستی در جهان برآمده اند، آنها پیام زرتشت را در كردار و رفتار خویش به كار خواهند بست. این انسان های آزاد اندیش با آموزه های زرتشت پی برده اند که بی هدف آفریده نشده اند بلكه با گزینش آزادخود و بهره گیری از پیام و حکمت گاهانی می توانند گزینه اشویی را در خود پرورش دهند یعنی فروزه های راستی، نیكی، پاكی، پارسایی، فروتنی، از خود گذشتگی و اشغ به دیگران را در اندیشه و كردارشان استوار سازند. 
آن ها به پیروی ازبینش زرتشت، كمر همت خواهند بست تا دانش اندوزند، وبرپایه دانایی، راستی را گسترش دهند، در برابر ناپاكی و كژاندیشی ایستادگی کنند. به سفارش اشوزرتشت جهان را آباد و جهانیان را شاد سازند. 
این وارستگان، به تازه كردن زندگی خود و دیگران اندیشه خواهند داشت. خرسندی و آرامش خود را در پی خوشبخت كردن روان هستی، آرزو خواهند کرد. 
این آرزوهای «آشنا»، ولی «بیگانه» شده در روزگار کنونی، از خواسته های پیروان واقعی اندیشه زرتشت به ویژه جوانانِ خردمند و بیدار دل است كه در روزگار برتری جویی فرهنگ و تمدن های بشری، از دل تاریخ باستانی ایران نیز می خواهند تاپرچم افتخار آفرین راستی را همچنان برافراشته نگاه دارند. 
از سوی دیگر، با این همه رهنمودهای اخلاقی و انسان محور كه دربینش و پیام اشوزرتشت به یادگار مانده است، برخی از مراسم و سنت های زرتشتیان، دیر زمانی است كه نمونه هایی از فرهنگ و باورهای بیگانه رانیز با خود آشنا كرده است. چون كَرپَن باوران(دشمنان اندیشه زرتشت)، که گسترش دهنده خرافات و پندارهای نادرست آنزمان بودند، نیروی هازمانی خود را پس از زندگی اشوزرتشت دوباره بازیافتند و باورهای بیگانه خود را در الگویی آشنا، باترفندی ویژه و گاهی با یاری از نام زرتشت به خوش باوران مزداپرست پیشنهاد كردند. اینك پیروان زرتشت توانایی كافی را برای امانت داری و پاسداری از ارزش های نیک وخشور ایرانی کمتر در خود سراغ دارند، با بی تفاوتی و ازپسِ پرده ناباروری به سنت ها وآیین ها می نگرند و از جلوه های گوناگون و ارزشمند آموزش پیامبرشان کمتر بهره می گیرند. 
ویژگی های آیین راستی، نشان و نماد ورجاوند وارزشمندی است كه تنها بر چهره رنج كشیده و آرام پویندگان راستی و برجان آنان نقش دارد تا گویای گذشت، فداكاری پاكدامنی و تلاش آن ها برای باقی ماندن در گذر تاریخ و برخورد با ناملایمات زمان باشد نه فلسفه و بینشی برای گسترش وپویایی ارزش های نیک انسانی که آموزگارشان زرتشت، بدان اشاره کرده است. 

چرا چنین روی داده است؟ 
زیرا در رفتار آیینی هازمان (:جامعه) زرتشتی امروزی دو نگرش وجود دارد كه با هم درآمیخته اند که گاهی بایکدیگر هم خوانی نیز ندارند. 

نخست نگرش تراادی (:سنتی۹، دیگری بینش گاهانی. 
در نگرش ترادادی، برخی از باورها، مراسم و آیین هایی مشاهده می شود، که مربوط به مردمان ساكن در سرزمین ایران پیش از پیامبری زرتشت و گاهی بیگانه با سرشت گاهانی و سرودهای زرتشت است. پاره ای دیگر، نوشته ها و یادگارهای ناهمگون دوره ساسانی و پس از آن به زبان پهلوی است كه بسیاری از آنهادرپی تعصب و فشار زمانه یا به عبارتی به ضرورت زمان نوشته شده وبه یادگار مانده است. 

نگرش دوم، بینش گاهانی و پیام آشنای وخشور ایرانی است كه در نسک ودفتر گات ها برای شادی و سربلندی انسان ها به مردم جهان سفارش شده است ولی شوربختانه آشنایانِ آیین خردورزی، پیروان سنتی زرتشتی اندکی از آن بیگانه وبی بهره مانده اند. 
نیاز فرهنگی زمان هشدار می دهد تا نوشته های غیر گاهانی یا بیگانه با آن را، برای پژوهش بینش وباورنیاکان خود دربخش های گوناگون زندگی چند هزارساله آنان، در گنجینه میراث فرهنگی خود جای دهیم و از «پیام آشنا» یعنی آموزه های زرتشت بهره مند شویم. اکنون سده هایی سپری شده است و همچنان برخی از آیین های ساختگی و دگرگون شده موبدان زمان ساسانی دنبال می شود. گات های زرتشت و آموزه هایش که در بخشی از ادبیات اوستایی جای گرفته است آنچنان که شایسته این گوهر ارزشمند مینوی است به خوبی آشکار نگردیده تا پیام راستی همراه با مهر و دوستی جهانی در دسترس خواستاران آن قرارگیرد. 

برای آشنایی بیشتر چه باید كرد؟ 
باید جان مایه اخلاق و رفتار هازمانی، آیین ها و مراسم سنتی، برپایی جشن ها و آیین درگذشتگان بربنیاد فرَشَه (:تازه شدن) و نگرش گاهانی اشوزرتشت استوار شود. 
نیاز است تا پویندگان آیین راستی، با بینشی نیک و خردمندانه، اشویی (:راستی) را برای تازه شدن زندگی و خشنودی روان هستی در اندیشه، گفتار و کردار خویش برگزیده و پایدار سازند. 
بایستی نیایش ها و ستایش های پیروان راستین زرتشت، برپایه خرد و دانش، هماهنگ با پیام اشوزرتشت و به دور از گرایش های خرافی و تقلید از دیدگاه دینی و اجتماعی دیگران انجام پذیرد. 
زرتشتیان بایستی برخی از سنت هاو مراسمی كه اكنون برگزارمی کنند ولی با بینش زرتشت هماهنگی ندارد و به نادرست آیین های دین زرتشت نام گرفته است را آگاهانه بازسازی و دگرگون سازند. 

راه آشنایی با آشنای بیگانه كدام است؟ 
پیش از آن كه آزمایش زمان ساسانی تكرار شود و آگاهان فرمایشی همانند موبد کرتیر برنامه های آیینی تازه برای كیش زرتشتی فراهم كنند. پیام زرتشت روش ساده و فراگیری را پیشنهاد کرده است. 

بهترین گفته را با گوش بشنوید 
با اندیشه روشن به آن بنگرید 
سپس هر مرد و زن 
از دو راه نیكی و بدی 
یكی را از روی خرد و اختیار برگزینند و ... 
گات ها،هات 30بند 2 

پس باید بازنگری و بهسازی آیینی را خردمندانه آغاز كنیم. پیام گات ها را همچون جان در آغوش بگیریم. با اشك هایی كه از دیده دل روان می شود. زنگار از چهره بینش اشوزرتشت بزداییم. جان مایه پیام گات ها را با اندیشه و روان خود دمساز گردانیم و آن گاه شاهد شكوفایی جوانه های اشویی، مهر، پارسایی و فروتنی باشیم كه زمستان رنج آوری را پشت سر نهاده است. بیگمان با این رویکرد، روشنایی وفروغ خورشید دین زرتشتی از پس ابرهای تیره گون تاریخ باردیگر برپهنه گیتی گسترده خواهد شد. 

بهسازی آیین هاو سنت های دینی، یكپارچگی و همازوری هازمانی را نیاز دارد و این راهکار گرانمایه آسان نخواهد بود، مگر این كه انجمن ها و نهادهای زرتشتی با همازوری ویکپارچکی دست به دست هم داده و در بازنگری برخی از مراسم و آیین ها که سده هاست آویزه های ناهمگون بر بینش زرتشت شده اند، فراخوان مقاله و سپس همایشی برگزار کنند كه در آن دانایان دین، فرهنگ و پیام زرتشت شركت جویند تا پس از گفت وگوهای خردمندانه وکارشناسی که خواهند داشت، رفتارهای هازمانی زرتشتیان را در برپایی آیین های دینی وترادادی در جهان امروز، برپایه های ارزشمند اندیشه ایرانی وبینش زرتشت، هماهنگ، استوار و فراگیر سازند.